Bha a’ Mhòd as motha ann an còig bliadhna anns an Òban

Tha Am Mòd Nàiseanta Rìoghail 2024 a’ tighinn gu crìch, an tachartas as motha de a sheòrsa a th’ air a bhith ann an còig bliadhna. Bidh tàlantan ciùil bho air feadh na dùthcha agus nas fhaide air falbh a’ tighinn còmhla ann am baile seunta an Òbain a’ toirt crìoch air an fhèis iongantach naoi-latha.

A’ cuairteachadh còrr air 12 ionad air feadh baile a’ chosta an iar – ris an canar creathail a’ Mhòid – bho 11 - 19 Dàmhair, chunnaic prìomh fhèis Gàidhlig na h-Alba cànan, spòrs, ealain is cultar agus timcheall air 10,000 neach-tadhail a’ cruinneachadh ann am baile na mara, àrdachadh de 20% an taca ri an-uiridh, agus thathar a’ meas gun cruthaich e còrr air £2 millean dhan eaconamaidh ionadail.

Thàinig luchd-frithealaidh à Lunnainn gu Leòdhas a-nuas dhan bhaile a choimhead oir bha còrr air 2,600 a’ gabhail pàirt ann an còrr air 200 farpais.

Ann an cuirm nan Còisirean Mòra sa mhadainn an-diugh, chruinnich còisirean a tha air a bhith a’ farpais an t-seachdain seo a’ seinn ann an aonadh aoibhneach agus iad a’ caismeachd bho phrìomh ionad na seachdain seo, Tallaichean a’ Chorrain gu Ceàrnag an Stèisein san Òban, còmhla ri Còmhlan Pìoba Àrd-sgoil an Òbain.

A’ leantainn leis an traidisean, chaidh bratach a’ Mhòid a thoirt seachad gu pròiseil gu Loch Abar, far am bi aoigheachd air deasachadh 2025 den fhèis air a bheil meas, agus an Comh. Calum Rothach a’ faighinn a’ bhratach às leth Comhairle na Gàidhealtachd.

An-dè chaidh sreath sgoinneil de Cho-fharpaisean Còisir Sgìreil a chumail sa bhaile. Choisinn Còisir Ghàidhlig an Òbain Sgiath MhicShimidh is Thulaich Bhàrdainn airson an ceathramh Mòd ann an sreath, a chiad chòisir a rinn a leithid. Rinn iad seo nam baile fhèin agus far an robh a’ chiad Mòd a-riamh.

Bhuannaich Còisir Ghàidhlig Bhaile Ghobhainn Cupa Cuimhneachaidh Margrat Duncan airson a’ chiad turas riamh, fo stiùir Kathryn Callender, a bhuineas dhan Òban cuideachd. B’ e a’ chiad uair a bha iad san fharpais agus bhuannaich iad.

Chaidh urram a bhuileachadh air gaisgeach nan còisir Coinneach MacThòmais leis a’ Chomunn Ghàidhealach

Thuirt Sileas Sinclair, Stiùiriche Còisir an Òbain: “Tha sinn air leth moiteil gun do shoirbhich sinn sa bhaile againn fhìn-’s gann gun creid sinn. A’ chiad turas a bhuannaich sinn bho ghabh mi thairis mar stiùiriche ’s ann anns an Òban a bha e agus tha e air leth prìseil a ghlèidheadh a-rithist. Tha mi cho moiteil às a’ chòisir, tha iad air obair mhòr is chunbhalach a dhèanamh. Am bliadhna, bha sinn airson rud ùr a shealltainn agus thug sinn cuireadh do dh’Alasdair MacIlleBhàin òran ùr a dhèanamh às ar leth.”

Thuirt Kathryn Callender, Stiùiriche Còisir Ghàidhlig Bhaile Ghobhainn: “Abair faireachadh math a bhith a’ buannachadh an-diugh. Bha sinn air ar dòigh a bhith air an àrd-ùrlar an-diugh agus bha sinn air deagh ullachadh a dhèanamh, ach chan eil fios le cinnt ciamar a thèid an latha. Tha obair nach gabh creidsinn ga dhèanamh airson am Mòd Nàiseanta Rìoghail a chur air adhart, ’s tha sinne a’ dèanamh a h-uile dìcheall le ar cuid Ghàidhlig. Tha e na mhòr thoileachas a bhith ag obair còmhla ri deagh sgioba de sheinneadairean ’s tha e a’ ciallachadh na h-uiread dhuinn.”

Chaidh buannaiche Duais Ealain na Gàidhealtachd a’ Mhòid agus Comann Gàidhealach Lunnainn fhoillseachadh feasgar an-dè aig Ionad Achadh na Creige. Fhuair Jules Mather à Fùirneis ann an Earra-Ghàidheal a’ phrìomh dhuais leis an dealbh aice leis an tiotal Travelling Alone. Chaidh an dealbh aice a thaghadh bho gheàrr-liosta de 12 pìosan a chaidh a thaghadh leis an neach-ealain ainmeil agus an tidsear Iseabail Mhoireach. Mar bhuannaiche, bidh cothrom aig Jules Mather a cuid obrach a thaisbeanadh ann an taisbeanadh aig The Briggait ann an Glaschu, le cead bho Wasps Studios, an carthannas a tha a’ toirt seachad stiùidiothan do luchd-ealain agus luchd-cruthachaidh air feadh na h-Alba.

Thig an tachartas gu crìch le deireadh mòr a-nochd le taisbeanadh air leth soirbheachail leis an fheadhainn as fheàrr leis a’ Chost an Iar Trail West, a tha gu bhith a’ dùnadh na fèise ann an dòigh iongantach aig Tallaichean a’ Chorrain. Tha taic a’ tighinn bho Ruairidh MacIlleGhlais, a bhuannaich dà bhonn aig Mòd 2022.

Thòisich an tachartas naoi-latha le cuirm-chiùil dhrùidhteach leis a’ chòmhlan thraidiseanta air leth Mànran a chur a seachdain air a chasan le stoidhle.

Chaidh cuirm Ar Cànan ’s Ar Ceòl a chumail Disathairne sa chaidh. Air a stiùireadh le ceòl le Sileas Mac na Ceàrdaich agus air a riochdachadh le John Joe MacNèill, thug a’ chuirm seachad taghadh de thàlant ionadail. Nam measg bha seinn iongantach an t-seinneadair ainmeil à Muile, Alasdair MacIlleBhàin, luchd-ciùil traidiseanta à Àrd-sgoil an Òbain agus Pìobairean Àrd-sgoil an Òbain, luchd-ciùil Fèis Latharna, Còisir Ghàidhlig an Òbain, Na Garvins, Sorren MacLean agus Hannah Fisher, agus ’s dòcha a’ chiad Chòisir Ghàidhlig Makaton san t-saoghal, ‘Aon Ghuth’.

Chaidh leabhar sònraichte a chuir air bhog air Diciadain, 16 Dàmhair, aig Ionad Achadh na Creige le rionnag nam meadhanan sòisealta agus mothachadh bèicearachd Coinneach MacLeòid, ris an canar cuideachd The Hebridean Baker. Anns an tachartas bha sgeulachdan, òrain, agus seisean tarraingeach le Padruig MacCuinn, The Hebridean Hutter.

Fad na seachdain, bha taisbeanadh a’ comharrachadh beatha agus dìleab Seònaid NicLachlainn, a’ chiad ghuth Gàidhlig a chaidh a chlàradh air a’ ghramophone ann an 1899. Air a chur air dòigh le Màiri Anna NicUalraig agus Priscilla Scott, chomharraich an taisbeanadh a’ bhuaidh dhomhainn a bha aig Seasaidh air a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail agus a cùrsa-beatha stòlda mar chleasaiche cruinneil.

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Bha an t-Òban air a bhith na dheagh fhear-aoigheachd do Mhòd 2024 agus sheall e cho fìor chudromach sa tha e don Ghàidhlig agus don chultar Cheilteach. Tha 132 bliadhna bho chaidh am Mòd Nàiseanta a chumail an seo an toiseach agus ged a tha tòrr air atharrachadh, tha spiorad is dealas seasmhach airson cànan is òrain na Gàidhlig fhathast air leth làidir. Bu mhath leinn ar taing dhùrachdach a thoirt don a h-uile duine a rinn an tilleadh dhachaigh cho soirbheachail – ar com-pàirtichean luachmhor agus luchd-urrais, eagraichean ionadail, saor-thoilich sònraichte agus na mìltean de luchd-tadhail, cleasaichean agus farpaisich.

“Chan urrainn dhuinn feitheamh gus a bhith air ais air a’ Ghàidhealtachd ann an 2025 agus a dhol suas an rathad gu Loch Abar airson tachartas air leth math eile as aithne dhomh a bheir buannachdan cultarail agus eaconamach don sgìre.”

Thuirt an Comhairliche Jim Lynch, Ceannard Chomhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid: “Meal an naidheachd air a’ Chomunn Ghàidhealach, luchd-eagrachaidh, saor-thoilich, britheamhan agus com-pàirtichean co-cheangailte ri Mòd Nàiseanta 2024. ’S e tachartas air leth a bh’ ann agus tha thu air uimhir de dhath agus de thoileachas a thoirt don bhaile. Tha mi an dòchas gum faigh sibh uile fois air a bheil feum mòr mus tòisich ullachadh airson tachartas na h-ath bhliadhna ann an Loch Abar. Gur math a thèid leis a h-uile duine.”

Thuirt an Comhairliche Bremner, Comhairle na Gàidhealtachd: “’S e urram agus urram a th’ ann a bhith a’ gabhail ri bratach a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail airson Loch Abar agus na Gàidhealtachd. Chaidh am Mòd Nàiseanta Rìoghail a chumail ann an Inbhir Nis mu dheireadh ann an 2021, agus tha sinn a’ coimhead air adhart ri fàilte a chuir air farpaisich agus luchd-leantainn a’ Mhòid a-rithist don sgìre. Tha sinn a’ guidhe gach soirbheachas don Chomunn Ghàidhealach agus don chomataidh eagrachaidh ionadail le Mòd 2025.”

Thuirt Rebecca Edser, Ceannard EventScotland, VisitScotland: “Tha am Mòd Nàiseanta Rìoghail na dheagh chomharrachadh air cultar beòthail Gàidhlig na h-Alba, agus tha sinn moiteil gun tug sinn taic do thachartas na bliadhna-sa mar phàirt den raon fharsaing de thachartasan is fèisean againn a tha air am maoineachadh tro ar Prògram Maoineachaidh Tachartasan Eadar-nàiseanta.

“Tha àite cudromach aig tachartasan nar coimhearsnachdan, a’ toirt cothrom dhuinn eòlasan cuimhneachail a cheangal, a cho-roinn agus a mhealtainn. Tha e mìorbhaileach a bhith a’ faicinn farpaisich agus luchd-èisteachd bho air feadh na dùthcha agus nas fhaide air falbh, a’ faighinn tlachd às an tachartas bliadhnail seo a bhios a’ cruthachadh ceangal domhainn ris a’ chànan, ceòl agus traidiseanan a tha a’ dèanamh Alba gun samhail.”

Thuirt Ealasaid Dhòmhnallach, Ceannard Bhòrd na Gàidhlig: “Bu mhath le Bòrd na Gàidhlig meal a naidheachd a chur air a h-uile duine a bha an sàs sa Mhòd airson tachartas a chur air dòigh a mhaireas cho fada nar cuimhne. Bha inbhe nam farpaisean cho àrd, agus raon farsaing de thàlant Gàidhlig ri fhaicinn. Taing shònraichte don Òban airson an aoigheachd iongantach agaibh, a’ dearbhadh gu bheil coimhearsnachd aig cridhe na fèise mìorbhaileach seo.”

Thuirt Dòmhnall MacGilleEathain, Neach-gairm Comataidh Ionadail Mòd an Òbain: “Tha sinn air leth toilichte le Mòd an Òbain 2024! Chan e a-mhàin gu bheil e air a bhith na dheagh chomharrachadh air ar dualchas Gàidhlig, tha e a-rithist air solas a chuir air an raon iongantach de bheairteas cultarail a th’ againn san Òban agus na sgìrean mun cuairt. Tha tòrr againn ri togail air. Mar a dh’fhàgas am Mòd àite breith airson greis, tha sinn a’ toirt taing dhan a h-uile duine a chuidich le bhith a’ dèanamh soirbheachas air leth math – agus a’ guidhe gach soirbheachas dha ar deagh charaidean airson Mòd Loch Abar 2025.”

Fhuair Mòd Nàiseanta Rìoghail am-bliadhna san Òban taic bho EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA.

Tillidh Am Mòd Nàiseanta Rìoghail a Loch Abar ann an 2025, 10 – 18 Dàmhair.

Toraidhean Mòd 2024 an seo.

« Back to Mòd News List

Tha farpaisean còisir a’ leantainn agus tha buannaiche Duais Ealain na Gàidhealtachd air ainmeachadh

​Bha òrain Ghàidhlig a’ lìonadh Tallaichean a’ Chorrain a-raoir, agus Buinn Òr an t-Seann Nòis a’ tilleadh don chomharrachadh as motha air an t-saoghal air cànan is cultar na Gàidhlig, Am Mòd Nàiseanta Rìoghail.

Thàinig Ruairidh Moireasdan à Inbhir Nis am bàrr ann am farpais nam fear, a’ toirt buaidh air seinneadairean tàlantach Gàidhlig bho air feadh na dùthcha, agus choisinn Claire Frances NicNìll à Barraigh am Bonn ann am farpais nam ban, le seinn a bha sònraichte.

Thuirt buannaiche Bonn Òr Seann Nòs nam Fear Ruairidh Moireasdan: “Tha mi air mo dhòigh, cha robh dùil agam duais fhaighinn. Seo mo threas uair san fharpais agus bha e sònraichte a bhith air àrd-ùrlar air beulaibh èisteachd a tha cho bàigheil dhan Ghàidhlig. Tha e cho cudromach dhomh a bhith an sàs sa Mhòd, a tha a’ comharrachadh ar cultar agus dualchas. Tha an dòigh sa bheil Gàidhlig is air cultar air an taisbeanadh an seo na dhearbhadh air soirbheachas ar cultar. Seo Am Mòd Nàiseanta Rìoghail far bliadhnaichean, na shamhla air cho fallainn ’s a tha ar traidisean.”

Thuirt buannaiche Bonn Òr Seann Nòs nam Ban Claire Frances NicNìll: “Tha mi cho pròiseil às a’ Ghàidhlig, is mi cho dèidheil air seinn traidiseanta. ’S ann tro na òrain seo a tha mi ceangailte ri ar cultar agus sgeulachdan. ’S mìorbhail a th’ ann duais cho aithnichte faighinn. Bha tòrr seinneadairean math san fharpais, is stoidhle is eòlas aca fhèin am follais. Ghabh mi òrain a bha cudromach dhomh is mi an dòchas gun robh na rinn mi freagarrach.”

Cuideachd an dè, chunnaic sinn Farpaisean nan Còisir a’ tilleadh, ’s iad a’ tachairt ann an iomadh àite air feadh an Òbain. Thàinig Còisirean Dùthchail bho air feadh na h-Alba còmhla san Òban gus bòidhchead òrain Ghàidhlig a chomharrachadh, le Còisir Sgìr’ a’ Bhac a’ faighinn Sgiath Latharna airson an coileanadh air leth, agus Bùrach a’ dol dhachaigh le Cuach Cuimhneachaidh an t-Siorraim MacMhaighstir Caimbeul, airson an siathamh turas.

Thuirt Avril Allen, Stiùiriche Còisir Sgìr’ a’ Bhac: “Tha seo sònraichte math air sgàth ’s gun do chòrd e rinn seinn, agus dùil againn gun do rinn cho math ’s a b’ urrainn. Chan eil sin ag ràdh le cinnt gum buannaich sibh, ach chòrd ar roghainn fhèin rinn. Tha e gu math cudromach dhan chòisir, bha sinn air ar dòigh co-dhiù, agus air leth math gun do bhuannaich sinn.”

Thuirt Riona Whyte, Stiùiriche Bùrach: “Abair urram a bhith a’ comharrachadh an siathamh uair a bhuannaich sinn. Ged a tha mi fhèin nam sheasamh aig an aghaidh ’s i an còisir a nì an obair agus bha iad ionmholta. Seach gu bheil sinn air a bhith cho soirbheachail, tha e gar putadh, ach aig an aon àm tha e eagallach. Thuirt cuideigin rium gu bheil fuaim air leth aig Bùrach agus sinn pròiseil às a sin.”

An-diugh, bidh Farpaisean Còisirean Sgìreil a’ lìonadh a’ bhaile le ceòl àlainn. Bidh iad uile a strì airson sgiath MhicShimidh is Thulaich Bhàrdainn agus cupa Margrat Duncan a bhuannachd, air beulaibh sluagh mòr ann an Tallaichean a’ Chorrain. Tha buidhnean de sheinneadairean, bho Shiorrachd Lannraig a Tuath gu Inbhir Pheofharain agus a h-uile àite eatarra, air tighinn còmhla anns a’ bhaile airson seinn.

Feasgar an-diugh thèid buannaiche Duais Ealain Ghàidhealach a’ Mhòid ainmeachadh aig Ionad Achadh na Creige. Tha Iseabail Mhoireach, an neach-ealain agus tidsear à Eilean Leòdhais, air 10 pìosan ealain air a’ gheàrr-liosta a thaghadh bho Taisbeanadh Duais Ealain na Gàidhealtachd a-mach à còrr is 70 obair-ealain bho air feadh na Gàidhealtachd is nan Eilean. Thèid an neach a bhuannaicheas, aig am bi cothrom taisbeanadh a chur air dòigh ann an Loch Abar an ath-bhliadhna, ainmeachadh an-diugh.

Thuirt Magaidh Choineagan, Ceann-suidhe a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “’S e Dihaoine an latha mu dheireadh de na farpaisean againn, agus crìoch seachdain làn ealain, ceòl, spòrs, sgeulachdan, dràma agus ionnsachadh. Mar phrìomh thachartas aig a’ Mhòd, bha Farpais Chrìochnachaidh Bonn Òir an t-Seann Nòis cho math ris am biodh dùil, agus bu chòir don fheadhainn a bhuannaich a bhith moiteil às na tha iad air a choileanadh. Bidh iad a-nis ann an cuideachd luchd-taice cultar na Gàidhlig. Tha barrachd luchd-ciùil againn a’ tighinn don àrd-ùrlar air an latha farpaiseach mu dheireadh againn san Òban agus bu mhath leam a bhith a’ guidhe gach soirbheachas do na Còisirean Sgìreil - chan urrainnear cus cuideam a chuir air an fhaireachdainn aoibhneach a bhios na seinneadairean seo a’ cruthachadh agus a tha a’ riochdachadh càirdeas a’ Mhòid ann an dòigh fìor-mhath”.

Tha am Mòd Nàiseanta Rìoghail am-bliadhna san Òban a’ faighinn taic bho Phrògram Maoineachaidh Tachartasan Eadar-nàiseanta EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA.

Bidh Am Mòd Nàiseanta Rìoghail san Òban gu Disathairne 19 Dàmhair.

Tha na buidhnean EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA a’ cumail taic ris A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna san Òban.

Bidh Mòd Nàiseanta Rìoghail san Òban gu Disathairne 19 Dàmhair.

Tuilleadh fiosrachaidh air ar làrach-lìn.

Tha Prògram an Iomaill an seo.

« Back to Mòd News List

​Tha Am Mòd Nàiseanta Rìoghail air cliù a chosnadh agus e a’ tighinn a-steach don t-seachdamh latha de shubhachas is farpais san Òban.

Aig a’ phrìomh thachartas cultarach Gàidhlig bha sàr sheinneadairean Gàidhlig bho air feadh na h-Alba agus nas fhaide air falbh a’ farpais ann am farpaisean cliùiteach A’ Bhuinn Òir agus An Aigeallain Airgid aig Tallaichean a’ Chorrain, an-dè.

Chaidh Bonn Òr nam mnathan a bhuannachadh le Alice Nic a’ Mhaoilein a Leòdhas, agus chaidh duais nam fear a ghabhail le Ryan Johnston à Ìle. Chaidh urram a thoirt do dhualchas òrain is ceòl na Gàidhlig fad an fheasgair nuair a chaidh na seinneadairean suas don àrd-ùrlar airson aon òran ainmichte agus aon phìos a thagh iad fhèin a ghabhail, ’s iad an dòchas gun còrdadh an t-seinn aca do na britheamhan.

B’ e latha eachdraidheil a bh’ ann do dh’Ailce: choisinn i A’ Bhonn Òir Traidiseanta ann am Peairt dà bhliadhna air ais. Tha seinn na teaghlach an Eilean Leòdhais, agus i a-nis air an dà dhuais seo a choisinn. Bha Ryan a riochdachadh a dhachaigh, Eilean Ìle, agus bhuannaich e às dèidh dha seachd bliadhna a chuir seachad gun sheinn aon-neach a dhèanamh aig a’ Mhòid.

Thuirt buannaiche Bonn Òr nam Ban Alice Nic a’ Mhaoilein: “Tha mi cho toilichte am Bonn Òr a bhuannachadh, agus cuideachd toilichte gu robh mo theaghlach à Leòdhas an seo gam choimhead, bha sin cudromach dhomh. ’S caomh leam an dà amhrain a thagh mi agus bha mi ag iarraidh feadhainn a chòrdadh rium an gabhail. Tha e nas fhasa a seinn mar sin. Tha an t-Òban air a bhith cho math agus chòrd an talla rium. Suas leis a’ Ghàidhlig!”

Thuirt buannaiche Bonn Òr nam Fear Ryan Johnston: “Tha e doirbh a chreidsinn gun do bhuannaich mi am Bonn Òr. Tha mi air mo dhòigh gun robh mi a riochdachadh Ìle am bliadhna, gu h-àraidh anns an t-Òban. Tha mi air a bhith ag ullachadh fad mìosan agus bha agam ri obair a dhèanamh air na h-òrain gus am biodh a h-uile sgath mar is còir. Tha a’ Mhòd cudromach dhomh. Thòisich mi a seinn nuair a bha mi còig bliadhna a dh’aois is mar sin tha e cho math tilleadh mar inbheach gu àrd-ùrlar mar seo. Tha mo theaghlach air a bhith ann sàs ann an còisirean agus seinn Gàidhlig cho fada, is mar sin tha e math an duais seo a bhuannachadh às leth Ìle.

Chaidh Farpais Chrìochnachaidh An Aigeallain Airgid a chumail feasgar an dè, agus b’ e Flora Cummings, 20, à Seattle a bhuannaich farpais nam mnathan. Bhuannaich athar Flora an dearbh fharpais o chionn fhichead bliadhna san Òban nuair a bha a màthair trom leatha. Choisinn Sìm Stallard, 31, à Lunnainn na comharran as àirde ann am farpais nam fear. B’ e an dàrna turas aig Mòd às dèidh dha gaol fhaighinn air cànan is ceòl Gàidhlig.

B’ ann ann an Tallaichean Cruinneachaidh Earra-Ghàidheil a bha Cuairt Dheireannach Dràma a’ Mhòid air a chumail, far a do choisinn Buidheann Dràma Chille Mhoire às An Eilean Sgitheanaich duais Cuach West Highland Free Press.

An-diugh thèid Farpais Chrìochnachaidh Bonn Òr an t-Seann Nòis a’ chumail, far am bi seinneadairean a’ seinn dà òran aon-neach a thagh iad fhèin. Thèid farpaisich an aghaidh a chèile ann an oidhirp an ainm a chur anns na leabhraichean eachdraidh air beulaibh luchd-èisteachd Tallaichean a’ Chorrain agus na mìltean a’ coimhead aig an taigh air BBC ALBA.

Thig na ceudan de sheinneadairean còmhla airson Co-fharpaisean nan Còisirean Dùthchail an-diugh cuideachd. A’ farpais airson Sgiath Latharna agus Cuach Cuimhneachaidh an t-Siorraim MacMhaighstir Caimbeul, tha seo a’ toirt gu crìoch suas gu bliadhna de dh’obair chruaidh airson mu 25 còisirean Gàidhlig.

Ann an àiteachan eile tron ​​latha, bidh a h-uile càil ann bho Dannsa Gàidhealach gu leabhraichean gan cur air bhog, airson luchd-tadhail a’ Mhòid a chumail toilichte.

Cuiridh Coinneach Macleòid, no The Hebridean Baker, an leabhar-còcaireachd ùr aige air bhog a-nochd aig Ionad Achadh na Creige ron tachartas Let’s Make a Scene aig a’ Mhòd a-nochd. Bidh seo fosgailte do dhuine sam bith a bhios ag iarraidh dàn, sgeulachd no òran ùr a ghabhail. Bidh na dannsairean as fheàrr bho air feadh Alba a’ gabhail pàirt ann am Farpaisean Dannsa Gàidhealach aig Ionad Spòrs Atlantis fad an latha, a’ taisbeanadh cultar na h-Alba.

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Tha a’ Ghàidhealtachd air tighinn don Òban an t-seachdain-sa agus tha an ìre de cheòl, an spèis a th’ aig daoine airson a’ chànain agus an tàlant gutha a tha air a thaisbeanadh dha-rìribh brosnachail fhaicinn. Tha buannaichean nam farpais againn a’ riochdachadh an cuid as fheàrr de ar cultar agus tha na farpaisich air fad air a bhith gu math soirbheachail an t-seachdain seo.

“Tha an t-Òban gu math trang an dràsta, agus chan eil dùil againn ach a bhith nas trainge agus sinn a’ cur fàilte air na còisirean Gàidhlig airson dà latha de cho-fharpaisean. Ge bith an e oidhche chiùil no leabhar ga chur air bhog as fheàrr leibh, tha prògram an iomaill làn de thachartasan a chòrdas do luchd-tadhail agus tha sinn a’ dèanamh fiughair ris na beagan làithean mu dheireadh den tachartas chultarail seo.”

Thuirt Ealasaid Dhòmhnallach, Ceannard Bhòrd na Gàidhlig: “Tha an ìre de dhealas agus de thàlant air a thaisbeanadh leis a h-uile duine a ghabh pàirt anns na farpaisean an t-seachdain seo air a bhith cho àrd agus tha e air a bhith cho math na h-uimhir de dhaoine fhaicinn a’ gabhail pàirt ann an cultar na Gàidhlig agus coimhearsnachd Ghàidhlig cho làidir fhaicinn còmhla. Bu mhath le Bòrd na Gàidhlig meal-a-naidheachd a chuir air a h-uile duine a tha air duaisean a thogail gu ruige seo, gu sònraichte Alice Nic a’ Mhaoilein agus Ryan Johnston, a choisinn na Buinn Òir am-bliadhna.”

Tha na buidhnean EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA a’ cumail taic ris A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna san Òban.

Bidh Mòd Nàiseanta Rìoghail san Òban gu Disathairne 19 Dàmhair.

Tuilleadh fiosrachaidh air ar làrach-lìn.

Tha Prògram an Iomaill an seo.

« Back to Mòd News List

Bidh gaisgich saoghal litreachas na Gàidhlig a’ faighinn urram aig A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail an diugh, agus bidh na seinneadairean as fheàrr a’ strì ann am Farpais Chrìochnachaidh a’ Bhuinn òir feasgar.

’S e Bàrd a’ Chomuinn Ghàidhealaich an t-urram litreachais as cudromaiche a bhios air a thoirt seachad an diugh, agus ’s i Meg Bateman, foghlamaiche Albannach, bàrd agus sgrìobhaiche, a bhios ga fhaighinn.

Tha còrr is ceud bliadhna bhon a chaidh a thoirt seachad son a’ chiad uair, agus tha an duais seo a’ toirt urram ri neach a tha air mòran a chur ri saoghal litreachail na Gàidhlig. ’S i Meg Bateman an trì-ficheadamh Bàrd a fhuair an crùn, agus tha i a’ leantainn Niall O’ Gallagher, am bàrd agus eadar-theangair Albannach.

Rugadh Meg ann an Dùn Èideann. Rinn i ceum na Ceiltis aig Oilthigh Obar Dheathain agus an dèidh a bhith bliadhna ann an Uibhist a Deas ga bogadh anns a’ Ghàidhlig, chrìochnaich i ollamhachd air bàrdachd chreidmheach Ghàidhlig. An uair sin, theagaisg i aig Oilthigh Dhùn Èideann, Oilthigh Obar Dheathain agus Sabhal Mòr Ostaig. Nochd a cuid bàrdachd ann an iomadh duanaire, nam measg Aotramachd is dàin eile, a bhuannaich duais bho Comhairle Ealain na h-Alba, agus a bha air geàrr-liosta Duais Stakis airson Leabhar Albannach na Bliadhna. Tha Meg air duaisean a ghlèidheadh ann an iomadh Fèis Litreachais. Tha i air cruinneachaidhean bhàrdachd a dheasachadh agus eadar-theangachadh, nam measg bàrdachd dhiadhaidh eachdraidheil, agus bàrdachd le mnathan. Chaidh an leabhar as ùire aice fhoillseachadh ann an 2020 – Window to the West: Culture and Environment in the Scottish Gàidhealtachd. Tha seo a’ sgrùdadh ma tha barail shònraichte aig Gàidheil air an t-saoghal.

Thuirt Meg Bateman: “’S e urram a th’ ann a bhith a’ dol nam bhàrd aig a’ Chomunn, gu h-àraidh seach gum b’ e ionnsachadh a rinn mi. Tha e a’ faireachdainn neònach ge-tà gu bheil rudeigin a nì mi ann an uaigneas a’ dol na rud corporra! Tha mi an dòchas gun dèan mi feum sa bhliadhna a tha romhainn do bhàrdachd na Gàidhlig. Tha e mìorbhaileach gu bheil a’ Ghàidhlig fhathast ann agus gum bi daoine – luchd-labhairt dùthchasach agus ùra – a’ lorg na fìrinn aca sa chànain. Cha leig mi leas innse gur e cànain bhrèagha shùbailte a th’ innte, làn ciùil is ìomhaighean talmhaidh.”

Nuair a ruigeas sinn an t-siathamh latha de Mhòd Nàiseanta Rìoghail 2024, bidh mòran dhuaisean eile air an toirt seachad, ann an sgrìobhadh, ealain agus na meadhanan, mus tachair na farpaisean crìochnachaidh ann an Dràma, an Aigeallain Airgid agus anns na Buinn Òr.

Bidh seinneadairean sònraichte – luchd-ionnsachaidh ann am farpais an Aigeallain Airgid, agus fileantaich sa’ Bhonn Òr – a’ seinn do na britheamhan is iad an dùil na duaisean tarraingeach a ghleidheadh.

An-dè, chaidh iomadh duais a thoirt seachad don òigridh. Ghabh farpais Bonn Airgid an t-Seann Nòis àite ann an Cathair-eaglais Naomh Eòin airson balaich is caileagan eadar 13 is 15 bliadhna. Ghlèidh Fionnlagh Moireasdan à Àrd-sgoil Ghàidhlig Ghlaschu agus Millie Bonniwell à Àrd-sgoil an Òbain na Buinn Airgid. Bhuannaich Millie cuideachd an duais airson na comharran as àirde thairis air an dà fharpais, ’s e sin Cuach Cuimhneachan Anna Cheallaidh NicDhòmhnaill.

Bha farpaisean Prìne Fèilidh Airgid a’ Chomuinn Ghàidhealaich agus Aigeallan Airgid a’ Chomuinn Ghàidhealaich ann an-dè cuideachd. Fhuair Iain MacLeòid à Inbhir Nis am Prìne-Fèilidh agus bhuannaich Lily Robastan às an t-Òban an Aigeallan Airgid. Rinn an dithis aca an gnothach air còrr is fichead farpaiseach.

Bha Farpais Cogadh nan Còmhlan a’ tachairt an raoir ann an Tallaichean Cruinneachaidh Earra-Ghàidheil, agus chrìochnaich Ceòl a’ Chaisteil sa chiad àite an aghaidh ceathrar còmhlain eile. Tha iad air cothrom clàraidh ann an stiùidio ionadail a bhuannachd, a’ sealltainn an uiread de thàlant a tha a’ nochdadh ann an Gàidhlig is ceòl traidiseanta an Alba.

Aig Tallaichean a’ Chorrain ann am farpaisean còisir 13-18 bhuannich Sgoil Sir E Scott à Tairbeart na Hearadh Còisir Aon-fhuaimneach agus Còisir Co-sheirm. Bhuannaich Còisir Àrd-sgoil Ghàidhlig Ghlaschu Puirt-à-beul.

Anns na farpaisean fo 13 an-dè, bhuannaich Còisir na h-Òige an fharpais aon-fhuaimneach, Geall-dùbhlain Meur Sgìreil Obar Phoill. Fhuair Còisir Sgoil Sir E Scott farpais a’ phuirt-à-beul a togail Cupa na M-p Schroder, agus farpais Chòisirean Co-sheirm Fileanta, a togail

Geall-dùbhlain Cuimhneachaidh na M-p Anna Ghranndach à Lagain. Bhuannaich iad cuideachd Geall-dùbhlain Chaledonian Mhic a’ Bhriuthainn Siùsaidh NicPhàdraig mar na buannaichean a b’ àirde tarsainn nan roinnean uile. Choisinn Sgoil an Iochdair Cuach Chomataidh Sgìreil Bhàideanaich agus Srath Spè san fharpais Aon-fhuaimneach Fosgailte Fo 13 bliadhna.

Cluinnear measgachadh de cheòl tron t-seachdain ‘s bidh taighean-seinnse an Òbain a’ tighinn beò le Ceòl sa Bhaile seachdain a’ Mhòid. Bidh na seiseanan neo-fhoirmeil seo a’ toirt còmhla ceòl na Gàidhlig le cuid den luchd-ciùil as ainmeile sa sgìre agus ann an Alba.

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “’S e Diciadain latha cudromach eile aig a’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail, oir ’s e àm gu math sònraichte a th’ ann, leis na h-àiteachan air feadh an Òbain, bho Thallaichean a’ Chorrain gu Tallaichean Cruinneachaidh Earra-Ghàidheil, loma làn le òrain, ceòl, litreachas agus ealain.

Meal a naidheachd air Meg Bateman, Bàrd na bliadhna-sa; tha àite sònraichte aig a h-obair ann an litreachas na Gàidhlig, agus thathas a’ guidhe gach soirbheachas do na farpaisich air fad an diugh.

Thuirt Dòmhnall MacIlleathain, Cathraiche Comataidh Ionadail Mòd 2024: “On a tha sinn a’ toirt urram don fheadhainn tàlantach ann an litreachas na Gàidhlig, leithid Bàrd ùr a’ Chomuinn Ghàidhealaich, bithear a’ comharrachadh beartas coimhearsnachd an Òbain le Bonn Òr a’ Chomuinn a’ gabhail àite agus seiseanan ciùil beòthail sna taighean-seinnse. Bidh am baile air goil, ’s bidh am Mòd Nàiseanta Rìoghail a’ toirt a chuid as fheàrr den chultar againn còmhla. Ar taing do dh’àitean-fuirich an Òbain, tachartasan an iomaill agus Ceòl a’ Bhaile, a’ toirt cothrom do luchd-ciùil ionadail agus luchd-tadhail tlachd a ghabhail ann an ceòl is cultar na Gàidhlig.”

Tha na buidhnean EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA a’ cumail taic ris A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna san Òban.

Bidh Mòd Nàiseanta Rìoghail san Òban gu Disathairne 19 Dàmhair.

Tuilleadh fiosrachaidh air ar làrach-lìn.

Tha Prògram an Iomaill an seo.

« Back to Mòd News List

Bidh farpaisean seinn òigridh, gnìomhan chloinne, Cogadh nan Còmhlan agus taisbeanaidhean air a’ chòigeamh latha

Bidh guthan òga Gàidhlig agus tàlant ciùil ùr am follais san Òban an-diugh, agus farpaisean seinn òigridh airson fileantaich agus Cogadh nan Còmhlan a’ tilleadh chun a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail.

An-dè, bha daoine òga a’ farpais ann an grunn thachartasan a’ gabhail a-steach farpaisean nan còisirean òigridh agus tiotalan seinn aon-neach òigridh cliùiteach.

Anns a’ cho-fharpais Còisir Aon-fhuaimneach, bhuannaich Còisir Ghàidhlig Fèis Phàislig, a’ toirt dhachaigh Geall-dùbhlain Dhòmhnaill MhicPhàil, a bharrachd air cupa Iubailidh Airgid Chomunn Gàidhlig Darlington airson nan comharran as àirde ann an Gàidhlig. Bhuannaich Comunn Gàidhealach Mhuile Cuach Cuimhneachaidh Mhòraig Robb airson nan comharran as àirde ann an ceòl.

Bhuannaich Comunn Gàidhealach Mhuile farpais Puirt-à-Beul Luchd-ionnsachaidh Fo 13, leis na seinneadairean tàlantach a’ toirt dhachaigh Cupa Mhic an t-Saoir agus Geall-dùbhlain Mnatha Uasail Chaimbeul MBE.

Bhuannaich Còisir Òg Ghàidhlig na h-Eaglaise Brice tòrr eadar Geall-dùbhlain Crùnadh na Banrigh Ealasaid ann am farpais Còisir Aon-fhuaimneach Fosgailte fo 19, Geall-dùbhlain Thòmais MhicCreamhain ann am farpais Còisir Co-sheirm Fosgailte Fo 19 agus Cupa Mhàrtainn MacUilleim anns an fharpais Puirt-à-Beul a bharrachd air duaisean airson sreath fharpaisean.

San fharpais Seinn Aon-neach Balaich 16-18, choisinn Seamus MacRath bho Sgoil MhicNeacail ann an Steòrnabhagh a’ chiad àite agus choisinn Isla Duke bho Chòisir Òg Ghàidhlig na h-Eaglaise Brice a’ chiad àite ann am farpais nan nigheanan. Fhuair Isla Duke agus Caitlyn Yule, bho Chòisir Òg Ghàidhlig na h-Eaglaise Brice na comharran as àirde airson ceòl agus roinnidh iad Geall-dùbhlain Cuimhneachan Meryl Mae Stiùbhart, le Isla Duke cuideachd a’ faighinn na comharran as àirde ann an Gàidhlig airson Cuach Thura.

Rinn Aimee NicLeòid à Sgoil MhicNeacail ann an Steòrnabhagh math nuair a bhuannaich i Bonn Pròbhaist na h-Eaglais Brice. Anns a’ cho-fharpais Seinn Aon-neach fo 19, b’ i Caitlyn Yule bho Chòisir Òg Ghàidhlig na h-Eaglaise Brice a choisinn a’ chiad àite.

Bha òigridh aois 13-15 a’ farpais airson Bonn Cuimhneachaidh Sheumais C Mac a’ Phì, le Robbie Dòmhnall MacIllEathain, aois 13, à Sgoil Bhàgh a’ Chaisteil ann am Barraigh a’ buannachadh cupa nam balach agus Geall-dùbhlain Alasdair Hamalton airson a’ chomharra as àirde ann an Gàidhlig. Fhuair Cara Joe NicAonghais fhèin, aois 15, à Àrd-sgoil an Òbain duais nan nigheanan agus choisinn Erin Greig, aois 14, bho Chomunn Gàidhealach Mhuile an comharra as àirde ann an ceòl agus thog i Cuach Cuimhneachaidh Sìne Greumach.

An-diugh bidh farpaisean Bonn Airgid Thraidiseanta nan nigheanan is na balaich a’ tòiseachadh aig 2:30f ann an Cathair-eaglais an Naoimh Eòin. Bidh deugairean aois 13-15 bho air feadh na h-Alba a’ seinn an taghadh fhèin, a’ farpais airson aithne nàiseanta.

Air an fheasgar seo chithear nigheanan a’ farpais airson Aigeallan Airgid a’ Chomuinn Ghàidhealaich agus co-fharpaisean Prìne Fèilidh Airgid nam balach. Cuideachd ann an Cathair-eaglais Naoimh Eòin bho 6f, bidh daoine òga a’ seinn òrain Ghàidhlig do phannal de bhritheamhan cliùiteach.

Diardaoin aig a’ Mhòd bidh farpais fo aois 19 bliadhna a dh’aois Cogadh nan Còmhlan a’ tilleadh, a’ taisbeanadh na tàlantan a tha a’ tighinn am bàrr bho bhuidhnean air saoghal a’ chiùil Ghàidhlig agus thraidiseanta.

Bidh a’ chuairt dheireannach a’ gabhail àite aig 7:30f a-nochd ann an Tallachan Cruinneachaidh Earra-Ghàidheal, far am bi na farpaisich a’ strì airson prìomh dhuais ùine ann an stiùidio clàraidh ionadail. A-nis san treas bliadhna, tha an fharpais a’ toirt cothrom dhan ath ghinealach de thàlant fhaicinn a’ deàrrsadh air an àrd-ùrlar.

A-raoir chunnacas Ceòl a’ Chaisteil a buannachadh ann am farpais fo aois 13 bliadhna Cogadh nan Còmhlan, a’ gabhail a’ phrìomh àite ann am farpais chruaidh.

Bidh Sruth, tachartas òigridh, a’ tilleadh airson dàrna seisean an-diugh, bho 10m gu 3f aig Tallaichean Cruinneachaidh Earra-Ghàidheal. Ag amas air luchd-labhairt na Gàidhlig aig aois sgoile, tha a’ bhùth-obrach a’ toirt cothrom do dhaoine òga na sgilean còmhraidh aca a chleachdadh le an co-aoisean còmhla ri cuid de rionnagan Gàidhlig ainmeil.

Tha Àite Ealain Ionad Achadh na Creige cuideachd a’ cumail seiseanan an-asgaidh le Bookbug agus Club Ealain Gàidhlig an-diugh, a’ toirt cothrom don fheadhainn bheaga sgeulachdan Gàidhlig a chluinntinn agus a bhith cruthachail leis na teaghlaichean aca. An-diugh agus a-màireach, bidh Cluba Sradagan ann an Talla Guides, le raon de chur-seachadan a’ gabhail a-steach ealain is ciùird, geamannan paraisiut agus geamannan ball, fosgailte do sgoilearan P1-7 ann am Foghlam tro Mheadhan na Gàidhlig agus fileantaich.

Bidh cothroman gu leòr ann airson ceòl is dannsadh an-diugh cuideachd, le Cèilidh Tràth-bhliadhnaichean san Talla Guides bho 1f airson teaghlaichean le clann nas òige, agus dàrna Cèilidh Teaghlaich na seachdain ann an Tallaichean a’ Chorrain aig 6:30f, le ceòl, geamannan, agus dannsa.

Tha grunn thaisbeanaidhean inntinneach rim faicinn cuideachd fad seachdain a’ Mhòid. Bidh Taisbeanadh Duais Ealain na Gàidhealtachd ann an Seòmar Uinnseinn aig Ionad Achadh na Creige, fosgailte eadar 10m - 3f gach latha, a’ taisbeanadh sàr luchd-inntrigidh na bliadhna-sa fad na seachdain, ron chuirm chliùiteach dhuaisean air Dihaoine 18 Dàmhair, far an tèid buannaiche na bliadhna-sa ainmeachadh.

Bithear a’ comharrachadh beatha Seònaid NicLachlainn, a’ chiad ghuth ann an Gàidhlig a chaidh a chlàradh a-riamh air a’ ghramophone, inneal a bha ùr ann an 1899. Bha far ainm ‘Smeòrach nan Gàidheal’ oirre agus bidh taisbeanadh sònraichte a’ ruith fad na seachdain aig Ionad ChalMac. Rugadh Seònaid san Òban ann an 1866, agus b’ i rionnag a’ chiad Mhòd a-riamh san Òban ann an 1892 agus thàinig i gu bhith na seinneadair cliùiteach ainmeil air feadh an t-saoghail.

Tha Taisbeanadh Còisirean Earra-Ghàidheal aig Ionad Achadh na Creige fosgailte bho 10m - 3f gach latha. ’S e an cuspair dualchas beairteach chòisirean ionadail, a’ toirt sealladh do luchd-tadhail air buaidh cultarail ceòl còisirean Gàidhlig agus an dìleab mhaireannach.

’S e Diciadain latha litreachais a’ Mhòid, agus a-màireach bidh na Duaisean Litreachais ann an Seòmar Darach aig Ionad Achadh na Creige aig 12f, a’ taisbeanadh na farpaisich a bhuannaich ann an roinnean sgrìobhaidh, ealain agus nam meadhanan. Thèid leabhar ùr fhoillseachadh cuideachd, a bharrachd air leughadh bàrdachd feasgar.

Thuirt Magaidh Choineagan, Ceann-suidhe a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Tha an latha an-diugh a’ cur fòcas air an òigridh aig a’ Mhòd agus a’ comharrachadh cho cudromach sa tha iad a thaobh glèidheadh agus leasachadh cultar na Gàidhlig. Bho cho-fharpaisean seinn na h-òigridh gu Cogadh nan Còmhlan, agus le grunn thachartasan air an iomall ag amas air luchd-labhairt òg agus luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig, tha guthan ùr is òg aig cridhe prògram an latha an-diugh. Tha e sgoinneil òigridh na sgìre agus luchd-tadhail fhaicinn a’ dol an sàs agus a’ cur feum air gach nì a tha aig a’ Mhòd air an son.”

Tha na buidhnean EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA a’ cumail taic ris A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna san Òban.

Bidh Mòd Nàiseanta Rìoghail san Òban gu Disathairne 19 Dàmhair.

Tuilleadh fiosrachaidh air ar làrach-lìn.

Tha Prògram an Iomaill an seo.

« Back to Mòd News List

​Tha Am Mòd Nàiseanta Rìoghail 2024 a’ leantainn an-diugh le grunn thachartasan is fharpaisean gu sònraichte airson daoine òga agus luchd-ionnsachaidh.

Bidh farpaisean chloinne is òigridh aig cridhe raon de chuspairean, bho sheinn aon-neach is còisir gu sgeulachdan is bàrdachd. Bidh prìomh cho-fharpaisean a’ toirt a-steach Bonn Pròbhaist na h-Eaglaise Brice Fosgailte 16-18 agus Bonn Cuimhneachaidh Balaich is Nigheanan 13-15 Sheumais C. Mac a’ Phì a’ cur fàilte air òigridh bho air feadh na h-Alba, bho Inbhir Nis chun Eilean Sgitheanach, gus an cuid ghuthan as fheàrr a chuir air adhart.

Bidh na còig còmhlain as fheàrr bho Cogadh nan Còmhlan fo 13 a’ cluich aig Tallaichean Cruinneachaidh Earra-Ghàidheal a-nochd. Anns a’ cho-fharpais a bhios a’ taisbeanadh tàlant ùr ann an saoghal ciùil Ghàidhlig is traidiseanta chìthear na còmhlain òga a’ farpais airson prìomh àite: ùine clàraidh aig stiùidio ionadail. Thèid a’ chuairt dheireannach, còmhla ri cuairt dheireannach fo 19 a-màireach, a chraoladh beò cuideachd gus am bidh cothrom a choimhead air feadh an t-saoghail.

Tha cuideachd clàr làn de thachartasan tarraingeach do dhaoine òga agus luchd-ionnsachaidh na Gàidhlig a’ ruith tron t-seachdain seo, bho sgeulachdan didseatach gu cèilidhean. Tha an sreath inntinneach de thachartasan nan cothroman bogaidh air leth ann an cultar na Gàidhlig aig prìomh thachartas na Gàidhlig.

Do luchd-labhairt na Gàidhlig is òige, tha Sradagan a’ tabhann cur-seachadan spòrsail aig Talla Guides an Òbain. A’ ruith bho 10m gu 12f gach latha gu Diciadain, bidh an club chloinne seo a’ gabhail a-steach ealain is ciùird, geamannan paraisiut, agus geamaichean ball, a’ cruthachadh cothrom air leth do chloinn aois bun-sgoile a bhith a’ cruinneachadh, a’ cluich, agus a’ cleachdadh an cuid Gàidhlig.

Aig Tallaichean Cruinneachaidh Earra-Ghàidheil, tha seiseanan còmhraidh Sruth a’ ruith eadar 10m-12f agus 1f-3f an-diugh agus a-màireach. Bheir an tachartas neo-fhoirmeil seo cothrom do luchd-labhairt òga na Gàidhlig coinneachadh ri Gàidheil ainmeil agus na sgilean cànain aca a chleachdadh ann an suidheachadh nadarrach.

Thall aig Cafaidh Òigridh an Òbain bho 10m-12f an-diugh agus a-màireach, tha seisean aithris sgeulachdan didseatach Cruth a’ toirt cuireadh do dhaoine cruthachail òga iad fhèin a bhogadh ann an cruthachadh susbaint agus riochdachadh bhidio. Glacaidh com-pàirtichean spiorad beothail a’ Mhòid agus ionnsaichidh iad sgilean ùra sna meadhanan didseatach anns na seiseanan a bhios FilmG a’ ruith.

Bidh seiseanan òrain, rannan is sgeulachdan cuideachd a’ tighinn am follais airson Bookbug aig Àite Ealain Ionad Achadh na Creige, a bhios cuideachd a’ cumail Seisean Ealain feasgar. Cuiridh Tosgaire na Gàidhlig an-uiridh agus preasantair CBeebies ALBA Linda NicLeòid fàilte cuideachd air daoine òga aig Leugh is Seinn le Linda.

Aig 6:30f a-nochd agus feasgar a-màireach, gheibh an teaghlach gu lèir cuireadh gu Cèilidh Teaghlaich ann an Tallaichean a’ Chorrain. Làn ceòl traidiseanta Albannach, dannsadh agus geamannan, tha an tachartas seo freagarrach dha-rìribh do theaghlaichean a tha airson eòlas fhaighinn air cultar na Gàidhlig.

Bidh cuideachd Cèilidh Tràth-bhliadhnaichean a’ gabhail àite aig an Guide Hall a-màireach aig 1f a bhios gu sònraichte freagarrach airson teaghlaichean le clann nas òige. Bheir an seisean seo ro-ràdh spòrsail agus socair don cheòl traidiseanta agus na dannsan a tha aig cridhe cultar na Gàidhlig.

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “’S e àm air leth brosnachail a th’ ann a bhith nad Ghàidheal òg agus ’s e deagh chothrom a th’ anns a’ Mhòd dhan ath ghinealach a bhith a’ gabhail ris a h-uile càil a tha aig a’ chànan aca ri thabhann. Tha e na fhìor thoileachas guthan òga Gàidhlig a bhith air an togail còmhla air feadh an Òbain agus chan eil dòigh nas fheàrr air seachdain slàn de cho-fharpaisean a thòiseachadh. Tha gu leòr thachartasan airson gach aois is ìre gan tabhann an-diugh agus a-màireach agus bhithinn a’ brosnachadh clann agus pàrantan a dhol an sàs agus na cothroman iongantach seo a ghlacadh.”

Tha na buidhnean EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA a’ cumail taic ris A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna san Òban.

Bidh Mòd Nàiseanta Rìoghail san Òban gu Disathairne 19 Dàmhair.

Tuilleadh fiosrachaidh air ar làrach-lìn.

Tha Prògram an Iomaill an seo.

« Back to Mòd News List

Farpaisean pìoba agus taisbeanadh de cheòl, ealain agus cultar ri fhaicinn agus Am Mòd air tilleadh dhachaigh dhan Òban

Bha deagh dheireadh-seachdain san Òban agus Am Mòd Nàiseanta Rìoghail air tilleadh dhachaigh, a’ daingneachadh a chliù mar phrìomh thachartas cultarail na Gàidhlig.

Fo stiùir A’ Chomunn Ghàidhealaich, chaidh an fhèis a stèidheachadh san Òban ann an 1891 agus thachair a’ chiad tachartas sa bhaile àlainn ann an 1892. Tha sia làithean eile ri dhol aig Mòd an Òbain agus dùnaidh cuirm-chiùil Trail West an fhèis Disathairne sa tighinn.

Tha ceòl, ealain agus spòrs air bhith dol an deireadh seachdain sa mar-thà. Chruinnich cluicheadairean ball-coise aig Campa Trèanaidh Nàiseanta le Alba FA. Chaidh an stèidheachadh gus ball-coise a cheangal le Gàidhlig tro thachartasan ball-coise sa choimhearsnachd.

Thachair cuirm Ar Cànan ’s Ar Ceòl a-raoir ann an Tallaichean a’ Chorrain le tàlant bho air feadh Earra-Ghàidheal.

Bha an cuirm fo stiùir Sileas Nic na Ceàrdaich agus John Joe MacNèill mar fhear an taighe. Cuide riutha bha tàlant ionadail leithid an t-seinneadair ainmeil à Muile, Alasdair MacIlleBhàin, Buidheann Traidiseanta Àrd-sgoil an Òbain agus pìobairean Àrd-sgoil an Òbain, luchd-ciùil Fèis Latharna, Còisir Ghàidhlig an Òbain, Na Garvins, Sorren MacIllEathain agus Hannah Fisher againn a’ chiad Chòisir Ghàidhlig Makaton san t-saoghal: ‘Aon Ghuth’.

Gu mì-fhortanach, ri linn na droch shìde, chaidh geamaichean spòrs a chuir dheth. Cha do thachair Cupa Camanachd a’ Mhòid aig Pàirc Mossfield ach tha dòchas ann an fharpais a dhèanamh latha eile.

Chaidh geàrr-liosta Duais Ealain na Gàidhealtachd fhoillseachadh, le 12 iarrtasan air leth o air feadh na h-Alba air an taghadh le tidsear agus neach-ealain Iseabail Mhoireach. ’S iad iarrtasan mìorbhaileach:

• Blue Grey Sea, Cille Pheadair, South Uist/Sé Liath, Cille Pheadair, Uibhist a Deas le Caroline Hunter, Artmap Argyll
• Dùthchas: Pabaigh Strollers le Yasmin Davidson, Comann Ealain Uibhist
• In the Wilds ¦ Anns an Fhàsach le David Deamer, Resipole Studios, Àird nam Murchan
• Inverewe - Branches Make Trees le Catherine Sargeant, An Talla Solais in Ulapul
• Metamorphic (2023) le Laura Donkers, Comann Ealain Uibhist
• Rust, Trotternish le John Nicholson, Comann Ealain Inbhir Nis
• Snow Colours, Moray Firth le Jude Edgar, An Talla Solais, Ulapul
• The Edge of the Atlantic 3 le Lesley McKenzie, Open Studios Hebrides, Eilean Leòdhais
• The Vast Expanse ¦ An Leud Mòr le Jane Rushton Resipole Studios, Àird nam Murchan
• The Vennel le Katie Squires, Comann Luchd-ealain Cataibh
• Travelling Alone le Jules Mather, Artmap Argyll
• 240 Burning Houses le Michael Forbes, Teapot Trust, Inbhir Pheofharain.

Thèid buannaiche na bliadhna-sa ainmeachadh aig cuirm ann an Ionad Achadh na Creige, Dihaoine 18^mh Dàmhair.

Bidh Seirbheis Eaglais a’ Mhòid ann an Eaglais Pharraist an Òbain aig 3f agus thèid a chraoladh beò air BBC Radio nan Gàidheal. A-nochd, bidh Ceòl Soisgeulach Cheilteach aig Tallaichean a’ Chorrain.

Fad na seachdain bidh cothrom ann cur-seachadan is spòrs ùr fheuchainn le Farpais Sligheadaireachd don òigridh a-màireach, Bòrd Seasaimh, Club Gàidhlig LEGO agus leasan Sgèithidh Dròn.

Bidh cuideachd farpaisean Cogadh nan Còmhlan Diluain is Dimàirt an t-seachdain-sa, Latha Litreachais, Dràma a’ Mhòid Diciadain, Bonn Òir Traidiseanta Diardaoin agus latha nan còisirean Dihaoine.

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear A’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Tha an ceòl agus ealain ealanta ri fhaicinn aig Mòd Nàiseanta Rìoghail 2024 air deagh thòiseachadh a thoirt dhan seachdain. Eadar cuirm Mànran agus na tàlant air leth a th’ aig luchd-ealain na sgìre, tha a’ Mhòd air tilleadh dhachaigh le stoidhle. Tha a’ Mhòd na adhbhar misneachd, mar sin cluinnear ceòl agus còmhradh Gàidhlig air feadh an t-Òbain.

Chan ann air ceòl a-mhàin a bha an deireadh-seachdain – tha Seirbheis Eaglais agus Ceòl Soisgeulach an-diugh nan cothrom do dhaoine tighinn cruinn còmhla gus meòrachadh agus taing a thoirt seachad. ’S e adhbhar thoileachas a th’ ann gun do thòisich prìomh fhèis na Gàidhlig le beartas cothroman cultarail, a comharrachadh beartas ar cànain.”

Tha na buidhnean EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA a’ cumail taic ris A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna san Òban.

Bidh Mòd Nàiseanta Rìoghail san Òban gu Disathairne 19 Dàmhair.

Tuilleadh fiosrachaidh air ar làrach-lìn.

Tha Prògram an Iomaill an seo.

« Back to Mòd News List

Neach-ionnsachaidh na Bliadhna agus Caraidean a’ Mhòid gan ainmeachadh agus farpaisean pìoba, spòrs agus cuirm-chiùil a’ comharrachadh tàlant Earra-Ghàidheil an-diugh

Tha Mòd Nàiseanta Rìoghail 2024 air tòiseachadh, latha trang le farpaisean ciùil traidiseanta agus spòrs san Òban madainn an-diugh.

Thòisich naoi làithean na tachartais le stoidhle a-raoir agus Caismeachd Lòchranach tro shràidean a’ bhaile. Cha do chuir an droch shìde stad air coimhearsnachd an Òbain gus am faiceadh iad is gum biodh iad an sàs sna bha a’ dol air àilean a’ bhaile.

Bha cuirm aig còmhlan Albannach Mànran ann an Tallaichean a’ Chorrain, a’ comharrachadh a’ Mhòd a tilleadh dhachaigh le stoidhle.

Chaidh cuideachd Neach-ionnsachaidh na Bliadhna ainmeachadh an-dè agus Caraidean a’ Mhòid. Air a thaghadh le Sabhal Mòr Ostaig chaidh urram na bliadhna sa ga thoirt do Harry Josephine Giles (i/iadsan). À Arcaibh o thùs agus a’ fuireach ann an Lite, chrìochnaich Harry Josephine cùrsa Gàidhlig is Conaltradh aig Sabhal Mòr Ostaig an-uiridh agus i aig bàrr a’ chlas – air leth math agus i dìreach air tòiseachadh Gàidhlig ionnsachadh o chionn dà bhliadhna.

Bha an obair aice uile barraichte. Cuideachd, bha i uabhasach taiceil do chàch anns a’ chlas, a’ bruidhinn na Gàidhlig gun sguir mun àrainn, agus a’ toirt eisimpleir de shàr sgoilearachd dhan na h-oileanaich eile. ’S e ùghdar cliùiteach a th’ ann an Josie. Choisinn an nobhail rannach aice ann an Scots, Deep Wheel Orcadia, duais Arthur C. Clarke ann an 2022, an duais litreachais Ficsean Saidheans as cudromaich anns an Rìoghachd Aonaichte. Tha PhD aice ann an sgrìobhadh cruthachail, agus dà MA aice: tè ann an stiùireadh dràma agus tèile ann an leasachadh seasmhach. Tha i an dùil a-nis cumail oirre ag ionnsachadh le Sabhal Mòr air astar anns an dàrna bliadhna.

Thuirt Neach-ionnsachaidh Gàidhlig na bliadhna, Harry Josephine Giles: “Nach buidhe dhomh gun do dh’ionnsaich mi a’ Ghàidhlig? Còmhla ris a’ chànan, tha mi air caraidean ùra a dhèanamh, air òrain ùra a ghabhail ’s air sgeulachdan ùra a chluinntinn. A bharrachd air sin, tha sealladh nas fharsainge agam a-nis air eachdraidh, cultar is muinntir na dùthcha—an dùthaich agam fhìn. Tha làn fhios agam gu bheil mo chuid Ghàidhlig glè bheag fhathast, ach, mar sin, làn taingealachd gu bheil tòrr a bharrachd ri ionnsachadh—agus, mar sin, làn taingealachd airson urram na duaise.”

Tha duais Caraidean a’ Mhòid ga thoirt seachad do dhaoine a tha air sàr obair a dhèanamh a thaobh na Gàidhlig agus nam Mòdan. ’S iad Moira agus Sandy Dunlop às A’ Choingheal a choisinn duais na bliadhna sa, Iseabal Banks às an Òban fhèin, Margaret Farmer à Tairbeart Loch Fìne agus Jon ‘Hearach’ MacDhòmhnaill.

Tha Moira agus Sandy Dunlop air a bhith dèanamh obair shaor-thoileach aig Mòdan Ionadail agus Nàiseanta fad bliadhnaichean. Ged nach cuala Moira a’ Ghàidhlig ach air an telebhisean, ghluais Moira dhan Òban a Siorrachd Lannraig gus obrachadh sa bhun-sgoil, is sin far an thòisich a gaol air cultar agus ceòl na Gàidhlig, a dol gu Mòdan le còisir na sgoile. Mar phàrantan le ceathrar chloinne, tha e a’ còrdadh riutha a bhith aig tachartasan, a cumail pàrantan rèidh agus a’ dearbhadh gun còrd an tachartas ri a h-uile duine a tha an sàs.

Rinn Iseabal Banks a’ chiad farpais aig Mòid aig aois naoi ann am Mòd Ghlaschu 1949. Bha Gàidhlig aig a h-athar à Cataibh agus bhrosnaich e a h-ùidh ann an ceòl is cultar na Gàidhlig. Bha Iseabal pòsta aig Robin Banks, nach maireann, a bha na rùnaire aig Comunn Gàidhealach an Òbain. Fad 51 bliadhna pòsta bha Iseabal an còmhnaidh an sàs, agus chithear aig bòrd nam breitheamh a’ feitheamh toraidhean agus beachdan a thoirt dha na farpaisich.

Thòisich Margaret Farmer a’ seinn ann an còisirean aig aois 10 bliadhna. Le còisir na sgoile fo stiùir a h-athair an toiseach, an uair sin còisir Àrd-sgoil an Òbain agus mu dheireadh Còisir Ghàidhlig an Òbain. Tha Margaret a cur luach air ‘teaghlach na còisire’ – chan e a-mhàin na òrain agus ach na buannachdan sòisealta bho bhith ann an còisir. Tha Margaret air a bhith ag obair le luchd saor-thoilich eile ann am pròiseact Acadamaidh a’ Mhòid a thug cothrom dha òigridh na sgìre taic fhaighinn le ullachadh farpaise.

Bhuineadh Jon ‘Hearach’ MacDhòmhnaill dha Lingreabhagh agus dh’obraich e an sgìre Inbhir Nis fad bliadhnaichean mòra. Chaidh e gu Mòd an toiseach ann an 1966 an Inbhir Nis fhèin agus bha a bhean agus a nighean tric ann am farpaisean seinn. Tha Jon air bhith a cumail taic ris a’ Mhòd tro a ghnìomhachas stèidhichte an Inbhir Nis.

Chaidh Alba Football Association a stèidheachadh gus ball-coise a cheangal le Gàidhlig sa choimhearsnachd. Bidh Campa Trèanaidh Nàiseanta na Bliadhna aig Àrd-sgoil an Òbain fad an deireadh seachdain.

Gu mì-fhortanach chaidh na geamaichean Cupa Camanachd a’ Mhòid a chuir dheth ri linn na droch shìde aig Pàirc Mossfield. Feuchaidh iad na farpaisean a chluich latha eile ma ghabhas a dhèanamh.

Bidh farpaisean teann cuideachd aig tachartasan pìoba, le Farpaisean Pìoba Òigridh ann an Àrd-sgoil an Òbain aig aoisean fo 16 agus 16 – 18. Tha Farpaisean Inbheach cuideachd a’ tòiseachadh le Prìomh Chluicheadairean Ìre A agus B, an dà chuid Pìobaireachd agus Caismeachd, Srath Spè is Ruidhle.

Bidh cuirm Ar Cànan ’s Ar Ceòl a-nochd aig Tallaichean a’ Chorrain. Oidhche air leth de cheòl traidiseanta agus cultar Gàidhlig le tàlant gu leòr bho air feadh Earra-Ghàidheal. Bidh an seinneadair ainmeil Alasdair MacIlleBhàin nar measg còmhla ri tàlant ionadail eile: Buidheann Traidiseanta Àrd-sgoil an Òbain còmhla ri Sunday Sessions Fèis Latharna. A bharrachd air a’ sin bidh pìobairean Àrd-sgoil an Òbain againn agus Còisir Ghàidhlig Makaton ‘Aon Ghuth’.

Tillidh Seirbheis Eaglais a’ Mhòid a-màireach, a thòisicheas aig 3f ann an Eaglais Pharraist an Òbain a thèid a chraoladh beò air BBC Radio nan Gàidheal. Bidh Ceòl Soisgeulach Cheilteach ann an Tallaichean a’ Chorrain feasgar.

Thuirt Magaidh Choineagan, Ceann-suidhe A’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Tha Am Mòd air tòiseachadh gu h-oifigeil às dèidh cuirm Mànran na h-oidhche a-raoir, is abair deagh thòiseachadh. An-diugh tha rud cudromach againn air clàr-ama a’ Mhòid, na farpaisean pìoba. Gu mì-fhortanach bha againn ri na geamaichean iomain a chuir dheth ri linn na droch shìde ach tha sinn an dòchas gun tachair iad latheigin eile.

Tha e cho math Am Mòd a thoirt air ais dhachaigh dhan Òban, tha deagh fhaireachdainn ann air an dàrna latha den tachartas. Nuair a bhios farpaisean an latha seachad tha cuirm air leth air thoiseach oirnn, far am faicear tàlant gu leòr bho air feadh Earra-Ghàidheal, còrdaidh e ri muinntir na sgìre agus luchd-turais.”

Tha na buidhnean EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA a’ cumail taic ris A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna san Òban.

Bidh Mòd Nàiseanta Rìoghail san Òban gu Disathairne 19 Dàmhair.

Tuilleadh fiosrachaidh air ar làrach-lìn.

Tha Prògram an Iomaill an seo.

« Back to Mòd News List

Am Mòd air tilleadh dhachaigh le Tosgairean Gàidhlig air ainmeachadh

Tha an t-Òban a’ cuir fàilte air fosgladh A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail an-diugh – prìomh thachartas cultair Gàidhlig a thachras ann am baile Albannach diofraichte gach bliadhna. Bidh seo A’ Mhòd as motha o chionn còig bliadhna agus e air ais san àite far an do thòisich e.

Comharrachaidh an tachartas ainmeil de chànan, cultar is ceòl na Gàidhlig air feadh a’ bhaile Earra-Ghàidhealach eadar an-diugh agus Disathairne 19 Dàmhair.

Thachair a’ chiad Mòd san Òban ann an 1892, o chionn 132 bhliadhna, agus bha e aig baile mu dheireadh ann an 2015. Seo an 17mh Mòd Nàiseanta san Òban agus bidh e air leth: timcheall air 10,000 farpaiseach, luchd-ciùil is luchd-tadhail an dùil tighinn tharais air na naoi làithean a tha romhainn gus am faic iad cuirmean, farpaisean, taisbeanaidhean agus spòrs.

Thèid Caismeachd Lòchranach air adhart tro shràidean an Òbain gus an oidhche a chur air cois gu foirmeil. Bidh Leas Prìomh Mhinisteir na h-Alba Ceit Fhoirbeis, buill A’ Chomuinn Ghàidhealaich agus Comataidh Mòd an Òbain ga stiùireadh tron bhaile. Nochdaidh an uair sin an còmhlan Albannach Mànran air àrd-ùrlar Tallaichean a’ Chorrain. Chì sinn tàlant o air feadh Earra-Ghàidheal a-màireach aig cuirm Ar Cànan ’s Ar Ceòl.

Tha am baile air fàilte chridheil ullachadh, le tòrr gnìomhachasan san t-Òban air a bhith an sàs ann am farpais sgeadachaidh uinneige, a’ beothachadh a’ bhaile le sealladh agus ìomhaigh a’ Mhòid.

Thèid latha fosglaidh a’ Mhòid cuideachd a chomharrachadh le ainmeachadh Tosgaire Gàidhlig na Bliadhna – urram le Riaghaltas na h-Alba air a thoirt seachad do Ghàidheal a th’ air sàr obair a dhèanamh às leth na Gàidhlig.

Bheir Leas Prìomh Mhinisteir, Ceit Fhoirbeis, seachad urram na bliadhna do dhithis a bhuineas do dh’Eilean Leòdhais – eòlaiche foghlam agus leasachadh Mairead NicÌomhair agus neach iomairt Gàidhlig Fionnlagh MacLeòid nach maireann.

Rinn Mairead NicÌomhair bliadhnaichean rannsachaidh agus teagaisg Gàidhlig, ann an àrd-sgoiltean anns A’ Mhanachainn, Inbhir Nis, Glaschu agus An t-Òban mus do thòisich i air obair leasachaidh na Gàidhlig. Dh’obraich i air feadh na h-Alba aig Bòrd Leasachaidh na Gàidhealtachd agus Comunn na Gàidhlig. Chuir Mairead Buidheann Adhartachaidh Foghlam Gàidhlig air chois, iomairtean fastaidh tidsearan agus a’ chiad rannsachadh nàiseanta a chaidh a dhèanamh às leth luchd-ionnsachaidh. Stèidhich i Comunn Nam Pàrant (Nàiseanta) a tha an-diugh mar a’ phrìomh bhuidheann coimhearsnachd a tha strì airson foghlam Gàidhlig agus lìonra proifeasanta Comann Luchd-teagaisg Àrd-sgoiltean (CLAS). Nas fhaidhe air adhart ghabh Mairead obair òraidiche Gàidhlig aig Oilthigh Obar Dheathain agus tha i air a bhith an sàs ann an iomadach buidheann, na measg na rùnaire a’ Chòmhdhail Cheilteach. Tha 50 bliadhna o na thòisich i na breitheamh aig Mòd Nàiseanta Rìoghail.

Chuir Fionnlagh Macleòid, nach maireann, a bheatha seachad ag iomairt às leth na Gàidhlig agus a’ chànan a leasachadh dha clann fo aois sgoile. Rinn e tòrr siubhail air feadh na dùthcha agus b’ e a’ chiad neach a fhuair airgead bho Bhòrd Leasachaidh na Gàidhealtachd airson pròiseactan Gàidhlig. Ann an 1981 dh’fhosgail a’ chiad cròileagan anns an Òban. Goirid an dèidh sin, thòisich cròileagain eile a’ nochdadh. Bha e na Stiùiriche air Comhairle Nan Sgoiltean Àraich fad bliadhnaichean agus stèidhich e Ionad Gàidhlig Mhoireibh ann an siorrachd Bhanff. An sin, sgrìobh e agus leasaich e cùrsaichean chloinne fo aois sgoile agus nan tràth-ìrean bun-sgoile, cho math ri cùrsaichean phàrantan. Fhuair obair Fhionnlaigh cliù agus moladh eadar-nàiseanta agus dh’obraich e le luchd-leasachaidh cànanan dùthchasach air feadh an t-saoghail. Air a chuimhneachadh mar mhiseanaraidh na Gàidhlig, bhiodh Fionnlagh a’ frithealadh Mòdan Nàiseanta Rìoghail gach bliadhna agus bha e aithnichte mar neach iomairt Gàidhlig. Togaidh piuthar Fhionnlaigh, Margaret Wilks, an duais às a leth.

Thuirt Mairead NicÌomhair: “Tha an duais seo na mhòr-urram dhomh, agus tha mi fo fhiachan don a’ Chomunn Ghàidhealach gun do mheas iad mi freagarrach airson tiotal Tosgaire na Gàidhlig a bhuileachadh orm, air a’ bhliadhna seo. Gun teagamh sam bith, ’s e adhbhar irioslachd a th’ ann dhòmhsa.”

Thuirt Margaret Wilks: “Tha mi air leth pròiseil an duais seo fhaighinn às leth mo bhràthair Fionnlagh, nach maireann. Tha e ag aithneachadh obair a bheatha às leth leasachadh na Gàidhlig. Bhiodh e air a dhòigh, mar a tha mi fhìn, gu bheil e air a roinn le ar co-ogha Mairead.”

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear A’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Tha e cho math a bhith air ais san Òban aig a’ Mhòd agus sinn a’ cur fàilte air na mìltean: Gàidheal agus luchd-taic na Gàidhlig gus ar cànan is cultar a chomharrachadh. Tha àite cudromach fhathast aig a’ Ghàidhlig ann am beatha làitheil na h-Alba agus chì sinn gun tèid sin a neartachadh thar na naoi làithean a tha romhainn. Tha mi airson aithneachadh ar Tosgairean Gàidhlig 2024 agus an cuid misneachd dhan Ghàidhlig na cànan fàsmhor àraidh air moladh. Seallaidh na naoi làithean a tha romhainn cho shoirbheachail sa tha an cànan, air bunait cultar agus coimhearsnachd làidir.”

Thuirt an Leas-Phrìomh Mhinistear agus Rùnaire a’ Chaibineit airson na h-Eaconamaidh agus na Gàidhlig, Ceit Fhoirbeis: “Tha e iomchaidh gun tilleadh am Mòd dhachaigh don Òban is sinn a’ comharrachadh fàs ann an àireamh luchd-labhairt na Gàidhlig airson a’ chiad uair ann an còrr air 50 bliadhna.

“Mar neach-labhairt pròiseil den chànan ’s e urram a tha ann a bhith a’ faicinn gaisgich na Gàidhlig air an aithneachadh le duais Riaghaltas na h-Alba airson Tosgaire Gàidhlig na Bliadhna.

“Tha sinn air barrachd air £120 millean a thoirt do dh’iomairtean Gàidhlig mar am Mòd bho 2021. Gus togail air an taic seo, tha sinn a’ cur air adhart Bile nan Cànan Albannach gus foghlam Gàidhlig a neartachadh is inbhe a bhuileachadh air a’ Ghàidhlig mar aon de chànain oifigeil na h-Alba.”

Thuirt Comhairliche Jim Lynch, Ceannard, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid: “Ceud mìle fàilte. Tha e na thoileachas A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail fhaicinn air ais na dachaigh fhèin, san Òban, às dèidh cha mhòr deich bliadhna. Tha àite eaconamach agus cultarail cudromach aig a’ Mhòd ann an Earra-Ghàidheal is Bhòid, an-dè, an-diugh is a-màireach. Mar chomhairle, agus mar choimhearsnachdan, tha sinn moiteil taic a chumail ri tachartas an seachdain a tha romhainn gus ar cultar Gàidhlig a chomharrachadh. Tha mi an dòchas gun còrd seallaidhean agus aoigheachd Earra-Ghàidheil is Bhòid ribh. Gur math thèid le na tachartasan.”

Thuirt Rebecca Edser, Ceannard EventScotland, VisitScotland: “Tha sinn moiteil taic a’ chumail ris A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail tro ar Prògram Maoineachaidh Tachartasan Eadar-nàiseanta. Tha Am Mòd Nàiseanta Rìoghail air leth cudromach dha cànan, cultar agus ceòl na Gàidhlig. ’S e adhbhar misneachd a th’ ann a bhith cluinntinn mu dheidhinn prògram nan tachartas, agus na th’ ann de ghnìomhachasan a th’ air fàilte a chuir air a’ Mhòd. Tha fhios againn gun tèid fàilte a chuir air muinntir na sgìre agus luchd-tadhail a bhios air an glacadh le prìomh fhèis Gàidhlig na h-Alba.

Thuirt Ealasaid Dhòmhnallach, Ceannard Bhòrd na Gàidhlig: “Tha Mòd an Òbain an-còmhnaidh sònraichte agus bu mhath le Bòrd na Gàidhlig gach soirbheachas a ghuidhe don a h-uile duine a bhios a’ gabhail pàirt ann tron seachdain a tha romhainn. Tha e an-còmhnaidh cudromach a bhith a’ comharrachadh obair dhaoine a chuir gu mòr ris a’ Ghàidhlig thar ar coimhearsnachdan, agus tha Mairead NicÌomhair agus Fionnlagh MacLeòid le chèile airidh air an aithne a bhith air ainmeachadh mar thosgairean na Gàidhlig.”

A bharrachd air cothrom na tachartasan fhaicinn sa bhaile air feadh na seachdain, bidh sruth bhidio air loidhne aig cuid a thèid air feadh an t-saoghail. ’S iad cuirm Mànran a-nochd, Ar Cànan ’s Ar Ceòl a-màireach agus cuairtean deireannaich Cogadh nan Còmhlan Oidhche Luain is Oidhche Mhàirt. Thèid cuideachd criomagan à prìomh fharpaisean a chraoladh air BBC ALBA Diluain gu Dihaoine an ath sheachdain.

Tha na buidhnean EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA a’ cumail taic ris A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna san Òban.

Tachraidh Am Mòd Nàiseanta Rìoghail san Òban eadar 11 – 19 Dàmhair 2024.

Tuilleadh fiosrachaidh air ar làrach-lìn.

Tha Prògram an Iomaill an seo.

« Back to Mòd News List

Tha Mòd Nàiseanta Rìoghail a’ tilleadh dhan Òban san Dàmhair. Mar sin, tha ullachadh gu leòr a’ dol le prògram làn farpaisean, ceòl Ceilteach, ealan agus spòrs. Bidh cuideachd tachartasan iomaill is cur-seachadan a fhreagras air a h-uile aois.

Tachraidh an fhèis cultarail Albannaich sa bhaile eadar 11 – 19 Dàmhair 2024, a’ toirt cothrom do mhuinntir an Òbain agus luchd-siubhail o air feadh an t-saoghail eòlas fhaighinn air dualchas na h-Alba agus cànan is cultar na Gàidhlig.

Tha nas lugha na dà sheachdain ri dhol, mar sin seo cuid de na prìomh rudan ri fhaicinn is ri dhèanamh aig Mòd am bliadhna.

1. Cuirm Fhosglaidh Mànran

Goirid às dèidh cuirm air leth aig Lochaber Live, cuiridh an còmhlan traidiseanta ainmeil Mànran am Mòd air a chasan le deagh oidhche air Dihaoine 11^d Dàmhair, a’ tòiseachadh an t-seachdain le stoidhle. Aithnichte gu h-eadar nàiseanta am measg nan còmhlan as cliùitiche an Alba san latha an-diugh, tha misneachd aig an seachdnar aca agus iad a’ putadh stoidhlean ciùil ùra, a’ toirt togail dhan luchd-èisteachd gach uair a thèid iad air àrd-ùrlar air feadh an t-saoghail.

2. Ar Cànan ’s Ar Ceòl

Tillidh Ar Cànan ’s Ar Ceòl gu Tallaichean a’ Chorrain Disathairne 12^na Dàmhair. Oidhche air leth de cheòl traidiseanta agus cultar Gàidhlig le tàlant gu leòr bho air feadh Earra-Ghàidheal. Thigibh còmhla rinn airson taisbeanadh de thàlant ionadail le Buidheann Traidiseanta Àrd-sgoil an Òbain còmhla ri Sunday Sessions Fèis Latharna. A bharrachd air a sin, bidh Còmhlan-pìoba Àrd-sgoil an Òbain againn agus bidh an seinneadair ainmeil Alasdair MacIlleBhàin nar measg agus cuideachd Còisir Ghàidhlig Makaton ‘Aon Ghuth’.

3. Cogadh nan Còmhlan (Battle of the Bands)

Tillidh farpaisean Cogadh nan Còmhlan don Mhòd am bliadhna a’ taisbeanadh an tàlant ùr ann an saoghal na Gàidhlig agus ceòl traidiseanta. Bidh a’ chuairt deireannaich farpais fo aois 13 air Diluain 14^mh Dàmhair agus fo aois 19 Dimàirt 15^mh Dàmhair, ann an Tallaichean Cruinneachaidh Earra-Ghàidheil.

Gheibh an còmhlan a bhuannaicheas cothrom clàradh còmhla aig stiùidio ionadail. Sàr chothrom an ath ghinealach tàlant Ceiltich ùr fhaicinn air àrd-ùrlar.

4. Caismeachd Lòchranach

Fosglaidh an caismeachd solais Mòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna air Dihaoine 11^d Dàmhair, a’ tòiseachadh aig Ceàrnag an Stèisein aig ciaradh na h-oidhche. Cuiridh e fàilte air an tachartais a’ tilleadh dhan dachaigh eachdraidheil le bhith soillseachadh a’ bhaile. Tha fàilte romhaibh uile a bhith an sàs.

5. Cupa Camanachd a’ Mhòid

Tachraidh seo aig Pàirc Mossfield, Disathairne 12^na Dàmhair, a’ tòiseachadh aig 10:30 nuair a bhios cluicheadairean òg o air feadh Earra-Ghàidheal a’ farpais airson Cupa Camanachd na h-Òigridh. Tòisichidh geama nam bàn aig 12:00 a’ farpais airson Cupa Camanachd nam Ban. Tòisichidh geama nam fear aig 2:00f. ’S cinnteach gum bi farpais teann ann. Chan eil cosgais a bhith ga choimhead, mar sin feuch nach caill sibh seo!

6. Cuir air Bhog Leabhar ùr a’ Hebridean Baker

Bidh rionnag nam meadhanan sòisealta agus bèicearachd Coinneach MacLeòid, air a bheil The Hebridean Baker, a’ cur air bhog an leabhar ùr aige aig tachartas sònraichte aig a’ Mhòd. Thigibh còmhla rinn gu Ionad Achadh na Creige Diardaoin 17^mh Dàmhair. airson cèilidh is craic cuide ris a’ Hebridean Baker agus a’ Hebridean Hutter, Padruig MacCuithean.

7. Duais Ealain na Gàidhealtachd: Farpais & Taisbeanadh

Bidh Ealain aig Mòd am bliadhna a-rithist agus iarrtasan farpais Duais Ealain na Gàidhealtachd ann an Seòmar Uinnsinn, Ionad Achadh na Creige Dihaoine 11^d – Disathairne 19^mh Dàmhair. Bidh Cuirm-Fosgailte Duais Ealain na Gàidhealtachd a’ gabhail àite air Disathairne 12mh aig 5:30f leis na duaisean gan toirt seachad Dihaoine 18^mh Dàmhair aig 12:30f.

Tha fàilte air a h-uile duine chun an tachartasan agus an taisbeanadh.

8. Let’s Make a Scene aig a’ Mhòd

’S ann eadar ‘open mic’ agus taigh cèilidh a tha Let’s Make a Scene; àite far an tèid ceòl agus sgrìobhadh ùr a thaisbeanadh ann an suidheachadh càirdeil, neo-fhoirmeil aig Ionad Achadh na Creige Oidhche Dhiardaoin 17^mh Dàmhair. Tha fàilte air duine sam bith le bàrdachd, sgeulachd no òran ùr a’ ghabhail (ann an cànan sam bith). Air a mhìos seo, tha sinn a’ toirt brosnachadh bhon Mhòd agus cultar na Gàidhlig, is sinn a’ cur fàilte shònraichte air pìosan air cuspairean ceangailte ri cànan, dualchas, dùthchas agus fèin-aithne, bho Alba agus thall thairis.

9. Co-Chòisirean

Disathairne 19^mh Dàmhair: fear de na tachartasan mu dheireadh aig Mòd Nàiseanta Rìoghail an Òban - cruinnichidh na còisirean aig Tallaichean a’ Chorrain mus bi iad a’ caismeachd gu Ceàrnag an Stèisein. Abair seinn a bhios aig na còisirean còmhla, chan eil a shamhail ann. Bidh fàilte romhaibh uile agus na seinneadairean a’ comharrachadh an latha mu dheireadh dhen Mhòd mus tèid a’ bhratach a thoirt seachad do Loch Abar airson 2025.

10. Cuirm Dùnaidh a’ Mhòid le Trail West

Aig deireadh naoi làithean na tachartais, feasgar Disathairne 19^mh Dàmhair, cuiridh Cuirm Dùnaidh a’ Mhòid fàilte air Trail West aig Tallaichean a’ Chorrain gus prìomh fhèis chiùil agus cultar na Gàidhealtachd a thoirt gu crìch.

Thuirt Seumas Greumach, Àrd-oifigear A’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Tha nas lugha na dà sheachdain gus an tòisich Mòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna san Òban, tha sinn ro thoilichte prìomh thachartasan an iomaill a chomharrachadh. Ceòl, ealain, spòrs, litreachas, tha rudeigin ann a fhreagras air a h-uile duine. Mholadh sinn gun leugh daoine am prògram gus an dealbhaich iad an ùine a bhios aca ann am baile àlainn an t-Òban agus an sgìre mun cuairt. Co-dhiù ged a bhiodh iad a siubhail astar mòr no a’ fuireach sa sgìre tha sinn ag iarraidh gum faigh iad buannachd às a’ Mhòd. Tha fadachd oirnn fàilte a chuir air a h-uile duine gu prìomh fhèis cànain Gàidhlig, ceòl agus cultar.”

Tha na buidhnean EventScotland, Bòrd na Gàidhlig, Comhairle Earra-Ghàidheal is Bhòid, Riaghaltas na h-Alba, Caledonian Mac a’ Bhriuthainn, BBC ALBA, Alba Chruthachail agus SQA a’ cumail taic ris A’ Mhòd Nàiseanta Rìoghail am bliadhna san Òban.

Tachraidh Am Mòd Nàiseanta Rìoghail san Òban eadar 11 – 19 Dàmhair 2024.

Tuilleadh fiosrachaidh air ar làrach-lìn.

Tha Prògram an Iomaill an seo.

« Back to Mòd News List

​Thachair An Comunn Gàidhealach ri dithis a bh’ anns a’ chòmhlan Darach a bhuannaich Cogadh nan Còmhlan aig Mòd Phàislig an-uiridh. Choisinn iad seisean aig JJ Recordings ann am Pàislig agus sinn a’ toirt taing do Jamie a bha cho taiceil do Khathleen agus Orin agus iad a’ clàradh an cuid ciùil. ’S cinnteach gum faic sinn a-rithist iad air àrd-ùrlar a dh’aithghearr.

Tha sinn an dòchas gun tèid gu math le gach còmhlan a tha an sàs ann am farpais na bliadhna sa.

Cluinnear criomagan fuaim an seo:

« Back to Mòd News List