​

Thèid Am Mòd Nàiseanta Rìoghail, am Fèis Cultarail Gàidhlig as motha an Alba, a chumail an Inbhirnis as t-foghar seo airson a’ chiad uair bho 1997. Is e seo an 122mh bliadhna den tachartas, agus is e an fhèis as cudromaiche don Ghàidhlig ann an Alba.

Is e An Comunn Gàidhealach, aon de na buidhnean Gaidhlig nàiseanta as sine agus as cliùitiche san t-saoghal a bhios a’ cuir an tachartas naoi-latha air adhart eadar Dihaoine 10 gu Disathairne 18 Dàmhair. Bheir e a-steach farpaisean ann an Dannsa Gàidhealach, Ceòl is Òrain Ghàidhlig, Spòrs, Litreachas is Dràma, a’ toirt cothrom do luchd-labhairt na Gàidhlig aig gach ìre pàirt a ghabhail ann. Tàlaidh e na mìltean de dh’ fharpaisich agus luchd-èisteachd bho air feadh na h-Alba, na RA agus bho gach ceàrnaidh den t-saoghal nam measg na SA, Astràilia agus Canada, gu Inbhirnis.

Thathas an dùil gun toir am Mòd spionnadh don bhaile-mhòir, a’ tòiseachadh le caismeachd beòthail le Lòchrain eadar Caisteal Inbhirnis agus Cùirt an Aodainn- am prìomh àite airson an tachartas - far an tèid an tachartas fosglaidh a chumail. Am measg an luchd-ciùil a tha cinnteach a bhith ann aig an fhosgladh, tha Skipinnish agus an còmhlan dùthchail Albannach, Gria.

Ann an 2014 chithear an tachartas Iomaill as motha a-riamh a’ dol air adhart taobh ri taobh ris na farpaisean. Bheir seo a-steach cuirmean, bogadhleabhraichean is CDn, seiseanan ciùil, bàrdachd, dannsa agus cruthan ealain eile de gach seòrsa. Tha timcheall air dusan taigh-seinnse air gealltainn gum bi iad a’ tabhann ceòl traidiseanta Ceilteach san togalach, agus bidh cleasachd sràid a’ dol air adhart air feadh a’ bhaile-mhòir. Bheir an Iomall a-steach Caisteal Urchadan air bruachan Loch Nis, Gearasdan Sheòrais agus Ionad Tadhail Chùil Lodair agus gach sgìre mun cuairt.

Thuirt Iain Moireasdan, Àrd-oifigear a’ Chomuinn Ghàidhealaich: “Tha sinn uamhasach toilichte a bhith a’ tilleadh a dh’ Inbhirnis airson a’’ chiad uair ann an 17 bliadhna agus a bhith a’ toirt leinn an Iomall as motha ann an eachdraidh an tachartais.

“Is e farpais cridhe a’ Mhòid agus tha sinn air àireamh mhath de thagraidhean fhaighinn am-bliadhna. Tha an Iomall cuideachd a’ ciallachadh gun urrainn dhuinn Dualchas na Gàidhlig a thoirt gu luchd-èisteachd ur, Gàidheil is Goill còmhla agus a bhith a’ taisbeanadh luchd-ciùil tàlantach bho air feadh an t-saoghail leis a’ phrògram tarraingeach de thachartasan a th’ againn”.

Am measg prìomh thachartasan an Iomaill bidh Cuirm nam Fìdhlear oidhche Shathairne aig Cùirt an Aodainn. Thèid aoigheachd a thoirt don chuirm ann an co-bhonn ri “Blazin in Beauly” fo stiùir ciùil Bruis MacGriogair bho Blazin’ Fiddles, agus anns a’ chuirm chithear còrr is ceud fìdhlear, nam measg cluicheadairean ainmeil bho air feadh an t-saoghail, a bharrachd air buidhnean ionadail, agus tha coltas gum bi seo mar an fhìor chuirm fìdhlearachd as tarraingeach ann an Alba. Thèid cuirm shònraichte gus an 100mh ceann-bliadhna den Chiad Chogadh a chumail feasgair Diciadain, còmhla ris an neach-ciùil Erik Spence, a tha air pìos ciùil a sgrìobhadh gus a dhol leis a’ bhàrdachd “Banntrach Cogaidh” a sgrìobh an t-Urr. Iain Macleòid nach maireann. Bidh Còisir Ghàidhlig Inbhir Pheofharain agus Còisir Bun-sgoil Lochàrdail a’ gabhail pàirt ann.

Cluinnear cuideachd cuirmean le Skerryvore, an còmhlan seinn Cruinn agus Còmhlan Cèilidh Ghleann Fhionghain ainmeil. Bidh cluicheadairean ainmeil leithid Eòghann MacEanruig, Barluath agus an clàrsair ainmeil Catriona NicAaoidh a’ cluich aig àm lòin ann an Taigh a’ Bhaile eachdraidheil Inbhirnis, agus bidh luchd-ciùil cuideachd aig àiteachan-tadhail inntinneach leithid Caisteal Urchadan, Blàr Chùil Lodair agus Gearasdan Sheòrais.

Bheir na Mòr-chòisirean, le còmhlain pìoba, madainn Disathairne far am bi na ceudan de luchd-còisir a’ seinn, fèis chiùil na seachdain gu crìch.

Thuirt Pròbhaist Inbhirnis, an Comhairliche Ailig Greumach: “Tha a’ choltas ann gum bi Mòd Inbhirnis 2014 na thachartas as fheàrr a bh’ ann a-riamh. Bha Mòd Ionadail Inbhirnis a chaidh a chumail o chionn ghoirid uamhasach soirbheachail, agus tha daoine a’ toirt an aire gu mòr a-nis gum bi Am Mòd Nàiseanta Rìoghail a’ tighinn don bhaile-mhòir san Dàmhair. Bidh an raon farsaing de thachartasan agus Iomall mòr a’ Mhòid a’ toirt tlachd mòr do gach cuid an t-sluagh ionadail agus do luchd-turais.”

Thuirt Dàibhidh Boag, Stiùiriche Cleachdaidh Gaidhlig aig Bòrd na Gàidhlig, “Tha an taic leantainneach a tha sinn a’ toirt don Chomunn Ghàidhealach na dhearbhadh air a’ chudrom a tha am Bòrd a’ cuir air an cuid obrach anns na coimhearsnachdan air feadh na h-Alba, a bharrachd air a bhith a’ stèidheachadh a’ Mhòid Nàiseanta Rìoghail. Tha na tachartasan sin a’ cuideachadh le bhith a’ togail ìomhaigh na Gàidhlig am measg a’ mhòr-shluaigh agus tha iad nam fìor chothroman math do luchd-labhairt na Gàidhlig, sean is òg, airson a bhith a’ cruinneachadh agus a’ cleachdadh an cuid cànain”.

Thuirt Màrtainn Dorchester, Stiùiriche Riaghlaidh CalMac “Tha CalMac air a bhith air-leth toilichte taic a thoirt don Mhòd Nàiseanta Rìoghail airson grunn bhliadhnaichean. Tha dà bhuannachd ann an sin le bhith an toiseach a’ daingneachadh ar taic don Ghàidhlig agus cuideachd a’ toirt cothrom gun samhail dhuinn a bhith a’ coinneachadh agus a’ conaltradh ri daoine bho air feadh ar lìonra fad na seachdain sin. Tha sinn a’ coimhead air adhart ri bhith a’ tighinn a dh’ Inbhirnis agus tha sinn cinnteach gum bi e na fhìor thachartas air am bi cuimhne aig a h-uile duine a tha an sàs ann.”

A’ toirt taic don Mhòd Nàiseanta Rìoghail tha Comhairle na Gàidhealtachd, IGE, Alba Cruthachail, Caledonian Mac a’ Bhruthainn, Bòrd na Gàidhlig, EventScotland, Banca Rìoghail na h-Alba, ÙTA, BBC ALBA, Riaghaltas na h-Alba agus Am Post Rìoghail.

Thuirt Pòl Bush OBE, Àrd-oifigear EventScotland: “Is e comharrachadh agus taisbeanadh sònraichte de dhualchas cultarail na h-Alba a tha sa Mhòd Nàiseanta Rìoghail, a tha a’ toirt ìomhaigh mhòr don dùthaich a h-uile bliadhna. Tha sinn air a bhith ag obair le sgioba a’ Mhòid bho 2004, agus tha e na thoileachas mòr dhuinn a bhith a’ leantainn le ar taic mar phàirt den ghealladh againn a thaobh an Ro-innleachd Ghàidhlig Nàiseanta. Leis gu bheil sinn a’ comharrachadh Tilleadh Dhachaigh na h-Alba 2014, bidh am Mòd aig teis mheadhan prògram Tilleadh Dhachaigh na Gàidhealtachd - sreath fad dà mhìos de thachartasan eadar seann nòs is co-aimsireil.”

Airson an làn phrògram tachartais agus mion-fhiosrachaidh, tadhal air www.ancomunn.co.uk no airson tachartasan an Iomaill tadhal air www.modinbhirnis.co.uk

Airson fosrachadh meadhanan feuch an cuir thu fios gu Wire Media, 0141 440 6761

Kirsty Atkinson, kirsty@wire-media.co.uk, 07736 281 684

Ewan MacGill, Ewan@wire-media.co.uk, 07834 459 955